Przygotowanie auta na
Tor Poznań Track Day
Wbrew pozorom, przygotowanie samochodu na tor na szczeblu amatorskim i „entry level”, nie różni się znacząco od tego jak miałoby się przygotować go do dalekiej trasy. Istotną sprawą jest to, aby skasować wszelkie potencjalne luzy w podwoziu (zawieszenie, ukł. Kierowniczy, etc.), źródła większych wycieków oraz koniecznie zadbać o hamulce.
Dopóki nie mówimy o wyczynowych samochodach, nie ma znacznie innych procedur warsztatowych. To, co na pewno będzie wyróżniać pojazdy jeżdżące po torze, to dużo częstsze kontrole, przeglądy i w ostateczności wymiany bądź rewizje. Na szczeblu amatorskim, te „rewizje” nie będą aż tak częste i aż tak straszne jak to może brzmieć – najczęściej dotyczy to zakresu związanego z wymianą klocków, tarcz i płynu hamulcowego.
Skasuj wszelkie możliwe luzy i „bicia”
Podstawą bezpieczeństwa oraz komfortu jazdy pod kątem sprawnych przejazdów jest to, aby kierowca miał pełną kontrolę nad każdym swoim manewrem. Niezależnie od tego jakim samochodem się dysponuje, podczas jazdy na torze generowane są znacznie większe przeciążenia, które oddziałują na samochód i wszelkie jego elementy. Zignorowane luzy mogą się przyczyniać m.in. do jeszcze szybszego zużycia się pozostałych elementów, opon, czy w skrajnych przypadkach – do uszkodzenia się niektórych elementów w trakcie jazdy.
Wyeliminuj wszelkie źródła wycieków spod samochodu
jest to na tyle istotne, że ten aspekt dotyczy bezpieczeństwa nie tylko właściciela samochodu, ale także innych uczestników eventu. Źródło wycieku w postaci np. parciejącego przewodu może doprowadzić do rozszczelnienia danego układu.Nagły wyciek jakiegokolwiek płynu na powierzchnię może wywołać natychmiastowy poślizg samochodu, co w przypadku jazdy na zakrętach, może doprowadzić do niebezpiecznych sytuacji.Dodatkowo, plamy oleju silnikowego lub od skrzyni biegów wymagają wstrzymania sesji i przerwy na czas sprzątania toru. Przerwa taka może zająć nawet do dwóch godzin, jeśli dany samochód zabrudzi np. tylko jedną dłuższą prostą na Torze Poznań, co skutecznie potrafi zabrać prawie cały dzień zabawy wielu uczestnikom na torze.
Zadbaj o stan układu hamulcowego
rozpędzić się potrafi każdy, jednak najistotniejszą sprawą w jeździe samochodem jest to, aby zatrzymać się oraz dostosować prędkość do zakrętu i warunków. Obszar ten jest najważniejszy nie tylko dla bezpieczeństwa uczestnika oraz innych zawodników, ale także pod kątem najszybszych przejazdów. Podstawą tutaj jest zadbanie o to, aby mieć w pełni pewność, że hamulce są w pełni wydajne, siła hamowania rozkłada się równomiernie, nie ma jakichkolwiek wycieków oraz objawów usterek mechanicznych
Wymień i dotrzyj klocki hamulcowe
Hamulce są najszybciej zużywającym się układem w samochodzie na torze, dlatego w ramach jazdy na track day’u, lepiej od początku rozważyć wymianę na nowe, chyba że aktualnie założony komplet jest jeszcze świeży i ma przynajmniej ok. 75% swojego stanu. Po każdej wymianie, ważne jest to, aby zachować procedurę układania hamulców, tzn. nowych klocków pod tarczę (niezależnie od tego, czy będzie nowa, czy używana).
Zignorowanie tej procedury może wiązać się z ekstremalnie przedwczesnym zużyciem hamulców oraz z jego nieprawidłowym działaniem. Licz się z tym, że klocki przednie będzie trzeba wymieniać nawet co jeden trackday, zależy to też od warunków, opony oraz techniki jazdy kierowcy. Z reguły tylne klocki zużywają się wolniej.

Pro tip
bardzo szybka jazda wcale nie musi się wiązać z tak samo wysokim zużyciem hamulców.
Są kierowcy, którzy regularnie biją się w czołowych lokatach w swoich klasach, a przy okazji potrafią bardzo dobrze zarządzać hamulcami oraz ich technika jazdy jest tak dopasowana, żeby nie nadużywać hamulców.
Wymień płyn hamulcowy
wbrew pozorom, płyn ten również ulega zużyciu w postaci przegrzewania się i spadku swojej temperatury wrzenia, co dzieje się wraz z biegiem czasu. Im dłużej się nie wymienia płynu, tym większe prawdopodobieństwo zapowietrzenia ukł. Hamulcowego oraz szybszego „gotowania się” hamulców, ze względu na nadmierne temperatury, wskutek czego płyn będzie miał coraz niższe temperatury wrzenia.
Zadbaj o geometrię kół
punkt ten, podobnie jak w przypadku ruchu drogowego, realizuje się dopiero po upewnieniu się, że samochód nie ma luzów. Na sam początek wystarczy to, aby koła „nie były krzywo ustawione”. W razie możliwości, można rozważyć nieco większe kąty pochylenia kół (zwiększenie ujemnej wartości) w celu lepszego prowadzenia się samochodu w zakrętach i bardziej równomiernego zużycia opon pod wpływem jazdy torowej.
Zadbaj o stan oleju, weź ze sobą zapas
Układ olejowy i jego prawidłowe działanie jest dla silnika niczym krwioobieg dla człowieka. Jazda na torze wiąże się z reguły ze znacznie większym obciążeniem silnika pod wpływem wyższych obrotów i przy okazji przeciążeń od sił bocznych w zakrętach. Dlatego tym bardziej powinno się zadbać o prawidłowy stan oleju podczas jazdy, włącznie z upewnieniem się, że masz świeży filtr i w miarę świeży olej. Sprawdzaj regularnie stan oleju pomiędzy sesjami i w razie czego, miej w zaopatrzeniu butelkę 1- litrową na dolewkę.

Pro tip #1
Jeśli po całym dniu jazdy silnik „zje” Ci troszkę oleju, to jest to całkowicie normalne. Jest to otwarty układ patrząc na niego z perspektywy jak znajduje się przy komorze spalania, a więc olej zawsze w drobnej ilości może się tam przedostać. Drobne dolewki po jeździe torowej są sprawą całkowicie normalną, zwłaszcza jeśli później po trackday’u w ramach jazdy drogowej zużycie oleju nie zwiększyło się.

​Pro tip #2
W założeniu, że olej silnikowy wymienia się co 10 000 km, jeśli np. Twój interwał olejowy wynosi 5000 km, ale jeszcze nie byłeś na torze, raczej nie trzeba będzie wymieniać oleju koniecznie pod pierwszy event. Jednak już po całym dniu jeżdżenia na wysokich obrotach, lepiej będzie zmienić taki olej. Tak samo jak mowa o track-day’ach czy imprezach time attack, dla samochodów seryjnych lub w większości z seryjnymi silnikami, raczej nie trzeba wymieniać co imprezy oleju​
Zadbaj o układ chłodniczy silnika
chłodzenie silnika jest równie ważne, co jego smarowanie. Na swój sposób jest to prostszy układ i dodatkowo, chłodzenie silnika odbywa się w pewien sposób pod wpływem jazdy od pędu powietrza. Jednak dla własnego komfortu oraz dla uniknięcia problemów na torze, warto np. wymienić płyn chłodniczy (jeśli dawno nie był wymieniany), odpowietrzyć układ chłodniczy, sprawdzić stan wszelkich przewodów, króćców, termostatu, chłodnicy oraz działania wiatraka wentylatora.

Pro tip #1
Jeśli podczas jazdy wskazówka temperatury płynu chłodzącego będzie się przesuwać w kierunku czerwonego pola, w pierwszej kolejności zmniejsz tempo jazdy do tempa zbliżonego do autostradowego, wrzuć wyższe biegi i zredukuj obroty silnika oraz używaj jak najmniej gazu, aby „toczyć” auto przez tor. W ten sposób ostudzisz auto pędem powietrza, warto zrobić jedno, czy dwa takie okrążenia. NIE ZJEŻDŻAJ od razu z toru lub NIE ZATRZYMUJ SIĘ, ponieważ w ten sposób możesz doprowadzić do większego obciążenia termicznego silnika.

Standardowo rekomenduje się, aby robić takie okrążenie chłodzące po minięciu flagi z szachownicą, ale jeśli sytuacja tego wymaga, rób takie okrążenia także w połowie sesji. Podczas takich okrążeni zachowaj standardowy tor jazdy, nie wykonuj nadmiaru manewrów, aby przepuścić innych kierowców i daj się łatwo wyprzedzać, najlepiej przed zakrętami.

Podobnie jak na autostradzie, czyli dla pędu powietrza oraz samego bezpieczeństwa względem innych jeżdżących pełnym tempem, warto utrzymywać prędkość rzędu 90-130 km/h. Za niska prędkość nie dość, że mało skutecznie schłodzi silnik, a dodatkowo narażasz siebie i innych na niebezpieczne sytuacje przez duże różnice prędkości. Procedura studzenia silnika jest taka sama jak w przypadku procedury studzenia hamulców​.

Pro tip #2
jeżeli sesja będzie przerwana czerwoną flagą, co wiąże się z tym, że należy natychmiastowo zjechać z toru, zawsze możesz przetoczyć się przez padok toru oraz cały obiekt, wykorzystaj drogi serwisowe (z zachowaniem zasad bezpieczeństwa = max 30km/h)​
Rekomendowany zakres modyfikacji motorsportowych na start
Prezentujemy w kolejności chronologicznej:
Proponowane modyfikacje w pierwszej kolejności opierają się o bezpieczeństwo kierowcy oraz samochodu (dodatkowe/zmodyfikowane chłodnice), które na dodatek skupiają się na tym, aby zapewnić kierowcy jak najwięcej jazdy.

W dalszej kolejności idzie się w kierunku poprawek w zawieszeniu i ukł. kierowniczym, gdzie geometria kół jest najtańszą poprawką, która może zapewnić z marszu czasem nawet do 2 sekund poprawy na okrążeniu (w zależności od dostępnego zakresu tejże regulacji).

Montaż fotela kubełkowego, a tym bardziej klatki bezpieczeństwa jest już większą ingerencją w nadwozie, która jest dla bardziej zdecydowanych lub w przypadku egzemplarzy, które mają być do tego docelowo przeznaczone (klatka z reguły jest permanentną ingerencją w strukturę samochodu). Dopiero na samym końcu proponuje się modyfikacje silnika.
AUTOR:
Michał Walczak Makowiecki
Kierowca wyścigowy, właściciel serwisu Porsche Pana.
Mistrz Polski Super S Endurance,
obecnie startuje w RCN na torze Nurburgring.
Przygotowanie auta na Tor Poznań Track Day
Wbrew pozorom, przygotowanie samochodu na tor na szczeblu amatorskim i „entry level”, nie różni się znacząco od tego jak miałoby się przygotować go do dalekiej trasy. Istotną sprawą jest to, aby skasować wszelkie potencjalne luzy w podwoziu (zawieszenie, ukł. Kierowniczy, etc.), źródła większych wycieków oraz koniecznie zadbać o hamulce.
Dopóki nie mówimy o wyczynowych samochodach, nie ma znacznie innych procedur warsztatowych. To, co na pewno będzie wyróżniać pojazdy jeżdżące po torze, to dużo częstsze kontrole, przeglądy i w ostateczności wymiany bądź rewizje. Na szczeblu amatorskim, te „rewizje” nie będą aż tak częste i aż tak straszne jak to może brzmieć – najczęściej dotyczy to zakresu związanego z wymianą klocków, tarcz i płynu hamulcowego.
Na skróty
Uzyskaj Licencję TPTD
Regulamin imprez TPTD
Kalendarz imprez 2023
Skasuj wszelkie możliwe luzy i „bicia”
Podstawą bezpieczeństwa oraz komfortu jazdy pod kątem sprawnych przejazdów jest to, aby kierowca miał pełną kontrolę nad każdym swoim manewrem. Niezależnie od tego jakim samochodem się dysponuje, podczas jazdy na torze generowane są znacznie większe przeciążenia, które oddziałują na samochód i wszelkie jego elementy. Zignorowane luzy mogą się przyczyniać m.in. do jeszcze szybszego zużycia się pozostałych elementów, opon, czy w skrajnych przypadkach – do uszkodzenia się niektórych elementów w trakcie jazdy.
Wyeliminuj wszelkie źródła wycieków spod samochodu
jest to na tyle istotne, że ten aspekt dotyczy bezpieczeństwa nie tylko właściciela samochodu, ale także innych uczestników eventu. Źródło wycieku w postaci np. parciejącego przewodu może doprowadzić do rozszczelnienia danego układu.Nagły wyciek jakiegokolwiek płynu na powierzchnię może wywołać natychmiastowy poślizg samochodu, co w przypadku jazdy na zakrętach, może doprowadzić do niebezpiecznych sytuacji.Dodatkowo, plamy oleju silnikowego lub od skrzyni biegów wymagają wstrzymania sesji i przerwy na czas sprzątania toru. Przerwa taka może zająć nawet do dwóch godzin, jeśli dany samochód zabrudzi np. tylko jedną dłuższą prostą na Torze Poznań, co skutecznie potrafi zabrać prawie cały dzień zabawy wielu uczestnikom na torze.
Zadbaj o stan układu hamulcowego
rozpędzić się potrafi każdy, jednak najistotniejszą sprawą w jeździe samochodem jest to, aby zatrzymać się oraz dostosować prędkość do zakrętu i warunków. Obszar ten jest najważniejszy nie tylko dla bezpieczeństwa uczestnika oraz innych zawodników, ale także pod kątem najszybszych przejazdów. Podstawą tutaj jest zadbanie o to, aby mieć w pełni pewność, że hamulce są w pełni wydajne, siła hamowania rozkłada się równomiernie, nie ma jakichkolwiek wycieków oraz objawów usterek mechanicznych
Wymień i dotrzyj klocki hamulcowe
Hamulce są najszybciej zużywającym się układem w samochodzie na torze, dlatego w ramach jazdy na track day’u, lepiej od początku rozważyć wymianę na nowe, chyba że aktualnie założony komplet jest jeszcze świeży i ma przynajmniej ok. 75% swojego stanu. Po każdej wymianie, ważne jest to, aby zachować procedurę układania hamulców, tzn. nowych klocków pod tarczę (niezależnie od tego, czy będzie nowa, czy używana).
Zignorowanie tej procedury może wiązać się z ekstremalnie przedwczesnym zużyciem hamulców oraz z jego nieprawidłowym działaniem. Licz się z tym, że klocki przednie będzie trzeba wymieniać nawet co jeden trackday, zależy to też od warunków, opony oraz techniki jazdy kierowcy. Z reguły tylne klocki zużywają się wolniej.

Pro tip
bardzo szybka jazda wcale nie musi się wiązać z tak samo wysokim zużyciem hamulców.
Są kierowcy, którzy regularnie biją się w czołowych lokatach w swoich klasach, a przy okazji potrafią bardzo dobrze zarządzać hamulcami oraz ich technika jazdy jest tak dopasowana, żeby nie nadużywać hamulców.
Wymień płyn hamulcowy
wbrew pozorom, płyn ten również ulega zużyciu w postaci przegrzewania się i spadku swojej temperatury wrzenia, co dzieje się wraz z biegiem czasu. Im dłużej się nie wymienia płynu, tym większe prawdopodobieństwo zapowietrzenia ukł. Hamulcowego oraz szybszego „gotowania się” hamulców, ze względu na nadmierne temperatury, wskutek czego płyn będzie miał coraz niższe temperatury wrzenia.
Zadbaj o geometrię kół
punkt ten, podobnie jak w przypadku ruchu drogowego, realizuje się dopiero po upewnieniu się, że samochód nie ma luzów. Na sam początek wystarczy to, aby koła „nie były krzywo ustawione”. W razie możliwości, można rozważyć nieco większe kąty pochylenia kół (zwiększenie ujemnej wartości) w celu lepszego prowadzenia się samochodu w zakrętach i bardziej równomiernego zużycia opon pod wpływem jazdy torowej.
Zadbaj o stan oleju, weź ze sobą zapas
Układ olejowy i jego prawidłowe działanie jest dla silnika niczym krwioobieg dla człowieka. Jazda na torze wiąże się z reguły ze znacznie większym obciążeniem silnika pod wpływem wyższych obrotów i przy okazji przeciążeń od sił bocznych w zakrętach. Dlatego tym bardziej powinno się zadbać o prawidłowy stan oleju podczas jazdy, włącznie z upewnieniem się, że masz świeży filtr i w miarę świeży olej. Sprawdzaj regularnie stan oleju pomiędzy sesjami i w razie czego, miej w zaopatrzeniu butelkę 1- litrową na dolewkę.

Pro tip #1
Jeśli po całym dniu jazdy silnik „zje” Ci troszkę oleju, to jest to całkowicie normalne. Jest to otwarty układ patrząc na niego z perspektywy jak znajduje się przy komorze spalania, a więc olej zawsze w drobnej ilości może się tam przedostać. Drobne dolewki po jeździe torowej są sprawą całkowicie normalną, zwłaszcza jeśli później po trackday’u w ramach jazdy drogowej zużycie oleju nie zwiększyło się.

​Pro tip #2
W założeniu, że olej silnikowy wymienia się co 10 000 km, jeśli np. Twój interwał olejowy wynosi 5000 km, ale jeszcze nie byłeś na torze, raczej nie trzeba będzie wymieniać oleju koniecznie pod pierwszy event. Jednak już po całym dniu jeżdżenia na wysokich obrotach, lepiej będzie zmienić taki olej. Tak samo jak mowa o track-day’ach czy imprezach time attack, dla samochodów seryjnych lub w większości z seryjnymi silnikami, raczej nie trzeba wymieniać co imprezy oleju​
Zadbaj o układ chłodniczy silnika
chłodzenie silnika jest równie ważne, co jego smarowanie. Na swój sposób jest to prostszy układ i dodatkowo, chłodzenie silnika odbywa się w pewien sposób pod wpływem jazdy od pędu powietrza. Jednak dla własnego komfortu oraz dla uniknięcia problemów na torze, warto np. wymienić płyn chłodniczy (jeśli dawno nie był wymieniany), odpowietrzyć układ chłodniczy, sprawdzić stan wszelkich przewodów, króćców, termostatu, chłodnicy oraz działania wiatraka wentylatora.

Pro tip #1
Jeśli podczas jazdy wskazówka temperatury płynu chłodzącego będzie się przesuwać w kierunku czerwonego pola, w pierwszej kolejności zmniejsz tempo jazdy do tempa zbliżonego do autostradowego, wrzuć wyższe biegi i zredukuj obroty silnika oraz używaj jak najmniej gazu, aby „toczyć” auto przez tor. W ten sposób ostudzisz auto pędem powietrza, warto zrobić jedno, czy dwa takie okrążenia. NIE ZJEŻDŻAJ od razu z toru lub NIE ZATRZYMUJ SIĘ, ponieważ w ten sposób możesz doprowadzić do większego obciążenia termicznego silnika.

Standardowo rekomenduje się, aby robić takie okrążenie chłodzące po minięciu flagi z szachownicą, ale jeśli sytuacja tego wymaga, rób takie okrążenia także w połowie sesji. Podczas takich okrążeni zachowaj standardowy tor jazdy, nie wykonuj nadmiaru manewrów, aby przepuścić innych kierowców i daj się łatwo wyprzedzać, najlepiej przed zakrętami.

Podobnie jak na autostradzie, czyli dla pędu powietrza oraz samego bezpieczeństwa względem innych jeżdżących pełnym tempem, warto utrzymywać prędkość rzędu 90-130 km/h. Za niska prędkość nie dość, że mało skutecznie schłodzi silnik, a dodatkowo narażasz siebie i innych na niebezpieczne sytuacje przez duże różnice prędkości. Procedura studzenia silnika jest taka sama jak w przypadku procedury studzenia hamulców​.

Pro tip #2
jeżeli sesja będzie przerwana czerwoną flagą, co wiąże się z tym, że należy natychmiastowo zjechać z toru, zawsze możesz przetoczyć się przez padok toru oraz cały obiekt, wykorzystaj drogi serwisowe (z zachowaniem zasad bezpieczeństwa = max 30km/h)​
Rekomendowany zakres modyfikacji motorsportowych na start
Prezentujemy w kolejności chronologicznej:
Proponowane modyfikacje w pierwszej kolejności opierają się o bezpieczeństwo kierowcy oraz samochodu (dodatkowe/zmodyfikowane chłodnice), które na dodatek skupiają się na tym, aby zapewnić kierowcy jak najwięcej jazdy.

W dalszej kolejności idzie się w kierunku poprawek w zawieszeniu i ukł. kierowniczym, gdzie geometria kół jest najtańszą poprawką, która może zapewnić z marszu czasem nawet do 2 sekund poprawy na okrążeniu (w zależności od dostępnego zakresu tejże regulacji).

Montaż fotela kubełkowego, a tym bardziej klatki bezpieczeństwa jest już większą ingerencją w nadwozie, która jest dla bardziej zdecydowanych lub w przypadku egzemplarzy, które mają być do tego docelowo przeznaczone (klatka z reguły jest permanentną ingerencją w strukturę samochodu). Dopiero na samym końcu proponuje się modyfikacje silnika.
AUTOR:
Michał Walczak Makowiecki
Kierowca wyścigowy, właściciel serwisu Porsche Pana.
Mistrz Polski Super S Endurance,
obecnie startuje w RCN na torze Nurburgring.